Tijdens je studie wordt er veel van je verwacht en worden prestaties vaak gezien als een belangrijke maatstaf voor succes. Je ‘moet’ niet alleen een interessante bijbaan hebben, goed presteren in je studie en een sociaal leven onderhouden, maar je voelt ook druk vanuit de maatschappij, je ouders, vrienden en soms zelfs vanuit je culturele achtergrond om goed te presteren. Door deze druk is het moeilijk om eens een keer te falen. Hierdoor stel je jezelf vaak (te) hoge doelen in de vorm van perfectionisme en is er weinig ruimte om te falen. Zo kun je bij het schrijven van je je scriptie last krijgen van een writers block, frustratie, scriptieangst, onzekerheid, scriptiestress, het uitstellen en vermijden van je scriptie (uitstelgedrag of een studieblokkade), motivatieproblemen, een hoge druk ervaren en durf je niks op papier te zetten uit angst dat het niet goed genoeg zal zijn.
Veel studenten hebben faalangst
Je bent niet de enige met faalangst! We begeleiden veel studenten die last hebben van faalangst, veelal ook met perfectionisme, onzekerheid en uitstelgedrag. Het is vaak lastig om een stadium van piekeren en twijfelen in je eentje te doorbreken. Wil jij weer zelfvertrouwen en stap voor stap je scriptie (afstudeerverslag) afronden? Neem dan contact met ons op voor een gratis en vrijblijvend gesprek met één van onze scriptiecoaches!
Topscriptie heeft al ruim 6.000 studenten geholpen!
Veel studenten met faalangst doen langer over hun studie, halen hun deadlines niet of maken zelfs de keuze om (tijdelijk) te stoppen met hun studie. Sommige studenten met faalangst zijn ook hoogbegaafd (en hoogsensitief), hebben een eetstoornis, een depressie, paniekstoornis (paniekaanval), verslaving, een burn-out, een functiebeperking zoals autisme, AD(H)D en dyslexie, een extra lastige combinatie! Indien de vakken voldoende zijn afgerond en het afstuderen gaat beginnen, lopen veel studenten met faalangst hierop vast.
Wat is faalangst?
Faalangst is de angst om een bepaald doel niet te halen, waardoor je jezelf een bepaalde druk en angst oplegt waardoor je vaak slechter presteert (of er al niet eens aan begint/ gaat vermijden), piekert en moeite hebt met concentreren.
Zit jij steeds weer achter het computerscherm zonder iets op papier te krijgen? Dwaal jij steeds af met je gedachten of voel je je verdrietig dat het niet lukt? Of voel je je erg gespannen en staat het zweet je al op je voorhoofd bij de gedachte aan een tentamen of je scriptie? Slaap je slecht en heb je een verhoogde hartslag bij tentamens of de gedachte aan het schrijven van een scriptie? Deze signalen wijzen er veelal op dat je last hebt van faalangst, onzekerheid, perfectionisme en/ of scriptiestress. Ook is je lichaam er druk mee bezig; je maakt adrenaline aan (een stresshormoon), doordat je lichaam de situatie als bedreigend ervaart. Dit is bij een echte bedreiging of acuut gevaar erg handig, maar bij het schrijven van een scriptie heb je daar natuurlijk niks aan!
Tijdens het studeren en het schrijven van een scriptie kun je hier behoorlijk last van hebben en onnodig studievertraging oplopen, minder presteren, je deadline niet halen, je scriptie uitstellen en minder gemotiveerd zijn. Soms komt dit pas naar voren bij de herkansing, op dat moment heb je het gevoel dat je niet goed hebt gepresteerd, heb je misschien je zelfvertrouwen verloren en ben je bang dat het nog een keer gebeurt en je de scriptie weer niet haalt. Dat is natuurlijk zonde en Topscriptie helpt je hierbij dan ook graag!
Hoe ontstaat faalangst?
Faalangst is de angst om iets niet te halen, je bent onzeker over de uitkomst van een tentamen/ opdracht/ scriptie. Je bent ervan overtuigd dat je het niet zal halen. Doordat je ervan overtuigd bent dat je het niet gaat lukken, begin je er vaak al niet eens aan of je ervaart veel spanning en stress en wil het perfect doen (prestatiedruk). Misschien herken je het wel: je hebt hard geleerd voor je tentamen, maar je bent nog steeds niet overtuigd dat je het gaat halen. Je denkt dat je nog niet voldoende kennis hebt om dit te gaan halen. Je hebt dus een angst om je tentamen niet te halen, de angst om te falen!
Faalangst is vaak terug te leiden naar (onbewuste) gedachten, waardoor ook lichamelijke symptomen kunnen optreden.
Waar komt die angst om te falen nou eigenlijk vandaan?
Iedereen ervaart wel eens angst, deels is dat genetisch aangelegd (je hebt vast vrienden of vriendinnen die sneller angstiger zijn dan anderen), maar deels ook aangeleerd! Faalangst is echt een combinatie van hoe jij als baby bent geboren, maar vooral je hoe je ermee omgaat en hoe jouw omgeving hierop reageert.
Bij een goed leerproces hoort het maken van fouten, maar wanneer je een fout maakt is het belangrijk hier goed mee om te gaan. Als je bij het maken van een fout bijvoorbeeld jezelf de schuld ervan geeft en het niet ziet als een leerproces maar als falen, dan is dat de start van faalangst. Onbewust word je dan onzeker door die ervaringen, DAAR komt die onzekerheid en angst om te falen vandaan!
Faalangst is dus aangeleerd gedrag: je hebt vanuit het verleden negatieve ervaringen opgedaan met bepaalde situaties (zoals het niet halen van een tentamen). Deze negatieve ervaringen koppel je bewust of onbewust aan het studeren en alles rondom de tentamens, waardoor je steeds meer studieangst gaat ontwikkelen. Je lichaam reageert hier vaak op met de stofjes adrenaline en cortisol (stresshormoon) en zou blijft de faalangst bestaan. Gelukkig kun je aangeleerd gedrag ook weer veranderen en daar helpen we je graag bij!
Welke vormen van faalangst zijn er?
Twee types faalangst
Wanneer je faalangst hebt, kun je op twee manieren omgaan met faalangst. We onderscheiden dan ook 2 types: ”perfectionistische type” en het ”vermijdende type”.
Als je je overdreven gaat voorbereiden op bijvoorbeeld je tentamen, kun je uitzonderlijk hard gaan werken en wil je elk detail van de leerstof weten (perfectionistische student). Hier haal je vaak goede resultaten mee en je omgeving reageert er positief op. Maar vaak wordt dit door jezelf geïnterpreteerd als toevallig en de angst om te falen blijft, evenals de symptomen van faalangst.
Je kunt als student ook juist met passiviteit op faalangst reageren: je leert helemaal niet meer of krijgt niks op papier (black-out), om zo het falen te vermijden.
Wat kun je zelf doen tegen faalangst? Faalangst tips
Tips:
1. Maak een planning met kleine & duidelijke leerdoelen. Door te werken in kleine stapjes, maak je het voor jezelf overzichtelijk en werk je steeds naar een nieuw doel toe. Focus jezelf niet teveel op het einddoel (het afronden van je scriptie), maar focus op tussentijdse leerdoelen. Het blijkt namelijk dat doelen die dichtbij zijn (kleine doelen) beter werken dan grote doelen die nog heel ver weg zijn. Met een leerdoel wil je jezelf ontwikkelen, in tegenstelling tot een prestatiedoel waarin je wil laten zien wat je kunt. Zo kun je jezelf als leerdoel stellen om jezelf verder te ontwikkelen in het uitvoeren van kwantitatief onderzoek, waarna je daarover meer gaat lezen en stukken op gaat schrijven. Belangrijk is hierbij dat je jezelf ontwikkelt en daarbij hoort dus ook het maken van fouten, want dat is een leerproces. Een prestatiedoel is het afronden van je scriptie, wat minder effectief is omdat je jezelf minder snel toestaat om te falen en je pas trots kunt zijn zodra de hele scriptie af is (en niet tussentijds). Voornamelijk bij de start van een scriptie is dit zeer belangrijk.
Door de focus te leggen op een leerdoel, ben je veel effectiever bezig en bovendien blijkt uit onderzoek dat je hierdoor meer zelfvertrouwen ontwikkeld, het minder snel opgeeft bij tegenslagen en meer plezier hebt in de taak (het schrijven van een scriptie). Natuurlijk kun je deze tip ook toepassen op je studie, vakken en tentamens!
2. Vermijd negatieve gedachten en vorm ze om naar positieve gedachten en uitkomsten. Studenten met faalangst geven steeds weer aan dat ze iets niet kunnen of denken veel na over de negatieve gevolgen van het niet halen van de scriptie of een tentamen. Soms heb je niet eens door dat je negatief denkt, maar heb je onbewust wel bepaalde kernovertuigingen zoals ‘ik ben niet goed genoeg’ en dit beïnvloed jouw gevoelens en gedrag. Probeer deze gedachten en kernovertuigingen te veranderen in positieve gedachten! Misschien heb je een vak inderdaad niet gehaald, maar je hebt er ook van geleerd en weet nu nog beter hoe je jezelf hierop kunt voorbereiden. Hieronder een voorbeeld wanneer je negatief denkt:
Zoals je hierboven in de afbeelding als voorbeeld kunt zien, leveren negatieve gedachten je juist een hoop faalangst op en ervaar je de vervelende gevolgen daarvan (zoals stress ervaren). Wanneer je echter positief denkt (”ik heb mijn best gedaan om een zo goed mogelijk stuk aan te leveren”), dan voel je jezelf al snel een stuk beter, zie hieronder:
3. Geef jezelf ruimte om te falen en accepteer. Tegenwoordig ligt de focus in de samenleving sterk op succes, waardoor er weinig ruimte lijkt te zijn voor falen. Wanneer je te hoge eisen aan jezelf stelt en falen geen plek geeft, wordt het juist moeilijker om succesvol te zijn. Studenten die alleen maar succes nastreven (herkenbaar?) hebben vaak meer moeite om hun doelen te bereiken, omdat ze zich te veel richten op het vermijden van fouten, wat hun prestaties juist negatief beïnvloedt. Het is belangrijk om te accepteren dat falen erbij hoort, dat je een deadline niet haalt of je onzeker voelt, en om daarna opnieuw te proberen. Het is tenslotte niet erg als iets niet meteen lukt. Als je je doel niet bereikt, is dat vervelend, maar geen ramp. Probeer het eens vanuit een andere, meer positieve invalshoek te bekijken. Het is helemaal niet erg als iets wat langer duurt om te slagen. Door deze mindset te omarmen, haal je de druk van jezelf af, verminder je faalangst en presteer je vaak beter.
4. Vergelijk jezelf niet met anderen. Veelal vergelijken studenten zich met anderen zoals studiegenoten, maar dit zorgt vaak voor onnodige druk, onzekerheid en studiestress. Natuurlijk zijn er altijd andere studiegenoten die iets al wel hebben afgerond en hun deadlines makkelijk lijken te halen, maar door jezelf daarop te focussen houd je juist de faalangst in stand. Probeer ook jouw werk niet te vergelijken met anderen!
Het is wel een goed idee om studiegenoten/ vrienden te vragen om je te steunen en mee te denken bij je scriptie. Veel studenten ervaren dit als steunend.
5. Zorg voor afleiding en ga sporten. Door de faalangst zul je last hebben van de lichamelijke symptomen (zweten, verhoogde hartslag, slecht slapen). De stresshormonen die je lichamen aanmaken, zullen minder worden door te gaan sporten en leuke dingen te doen. Je kunt op deze manier even aan iets anders denken en je lichaam kan de stress verminderen. Kies zelf een leuke sport uit die bij je past en probeer dit te combineren; fysiek zware sporten met rustige sporten zoals yoga. Tijdens het schrijven van je scriptie kun je tussendoor ademhalingsoefeningen doen.
Beloon jezelf bij elke kleine prestatie met bijvoorbeeld een keer naar de bioscoop, een mooie film, je favoriete drankje, een lunch of een middag winkelen.
6. Zorg voor regelmatige ontspanning. Veel studenten met faalangst zijn overijverig en perfectionistisch van aard waardoor ze tegen hun eigen grenzen aanlopen en veel spanning ervaren, zij vergeten vaak te ontspannen. Dit kan vervelende klachten veroorzaken zoals (tentamen)stress, hoofdpijn, slecht slapen en een onrustig gevoel. Sommige mensen worden letterlijk ziek en krijgen een burn-out. Plan vaste momenten op de dag en week in waarop je even helemaal niets aan je hoofd hebt. Ga lekker in bad liggen met een goed boek, luister positieve en ontspannende muziek, doe een power nap, speel met je huisdier, wandel, teken, lees een leuk boek of ga een stukje (hard)lopen. Probeer op deze momenten alles van je af te zetten en niet te piekeren. Het is heel belangrijk regelmatig te oefenen, het kost nu eenmaal tijd om te leren ontspannen en je brein te herprogrammeren!
Vind je het lastig om te ontspannen? Het lukt vaak steeds beter als je jezelf maar de tijd en ruimte ervoor gunt. Je kunt ook een cursus mindfullness overwegen of een mindfullness app (zoals de Engelse Headspace app of Nederlandse VGZ mindfullness app) op je telefoon installeren. Van mindfullness is namelijk wetenschappelijk aangetoond dat het zorgt voor meer positieve gevoelens en minder stress. Via internet heb ik zelf een aantal gratis trainingen ”minder piekeren” en ”minder stress” gevolgd, waarbij je tevens middels fijne oefeningen steeds beter wordt in ontspannen. Klik hier om deze trainingen ook gratis te volgen.
7. Start met een ‘schrijversversie’ en pas daarna een ‘lezersversie’. Veel studenten met faalangst willen direct een goede en perfecte versie op papier zetten en zijn onzeker over hun schrijfstijl, maar het helpt vaak enorm om gewoon te starten met schrijven middels een ‘schrijversversie’. In deze versie schrijf je gewoon alles op zoals jij denkt dat het moet, zodat je iets op papier hebt staan. Zodra dit is gelukt, ga je verfijnen naar de ‘lezersversie’, je werkwijze is dus van grof naar fijn!
8. Maak een voorlopige inhoudsopgave. Schrijf hierin onder ieder kopje/ paragraaf op wat je al weet en begin met schrijven. Op deze manier heb je al een begin, en kun je vanuit daar gaan uitbreiden en verfijnen. Het helpt vaak enorm om gewoon te starten en stukken op papier te zetten (zie ook tip 6).
9. Blijf proberen! Wie blijft proberen, faalt nooit! Hoe kijk jij tegen falen aan? Waar een mindere prestatie door de een wordt gezien als het bewijs van onkunde, ziet de ander het als een leerzame ervaring. Besef dat je als mens leert en groeit door vallen en opstaan. Wist je dat Michael Jordan op de middelbare school uit het basketbalteam werd gegooid, omdat zijn coach vond dat hij geen talent had? Stel je voor dat hij hierdoor zijn droom had opgegeven… dat deed hij niet. Hij accepteerde het leermoment, bleef geloven in zichzelf en werd uiteindelijk een immens succesvol basketbalspeler. Iedereen krijgt wel eens het deksel op z’n neus.
Hoe je omgaat met die tegenslag, dát bepaalt hoe succesvol jij bent! Vallen staat niet gelijk aan falen. Een verliezer valt en blijft liggen. Dat is falen. Een winnaar valt, staat op en probeert tot het lukt! Thomas Edison zei het al: “Ik heb niet gefaald. Ik heb alleen tienduizend manieren gevonden die niet werken.”
10. Zoek hulp en breng structuur in je dag aan. Het is goed om op regelmatige basis met een goede studiecoach/ scriptiebegeleider samen te komen. Hij of zij kan je daarnaast helpen bij het opstellen van een goede planning, je (inhoudelijke) vragen beantwoorden maar vooral zorgen voor meer zelfvertrouwen, motivatie en persoonlijke aanmoediging! Lees hier alle voordelen van professionele scriptiebegeleiding. Topscriptie heeft gespecialiseerde begeleiders die je hierin kunnen begeleiden, zowel tijdens je studie als ook tijdens je scriptie.
11. Kijk ons faalangst webinar vol herkenning, persoonlijke tips en inspiratie:
Waarschuwing: faalangst als symptoom
In sommige gevallen is faalangst slechts een symptoom van diepere, onderliggende psychologische problemen, waardoor bovendien ernstige gezondheidsproblemen kunnen ontstaan. Als je vermoedt dat jij of iemand in je nabijheid hiermee te maken heeft, neem dan geen risico en schakel professionele hulp in.
Scriptiebegeleidster en eigenaresse van Topscriptie Mirjam de Winter is cum laude afgestudeerd in de klinische psychologie. Middels goed contact met verschillende studentendecanen van verschillende instituten, begeleidt zij samen met andere professionals studenten met faalangst. Zij heeft een passie voor het begeleiden van studenten met mentale blokkades zoals faalangst en heeft zichzelf gespecialiseerd in scriptiehulp bij faalangst, zij hanteert hierbij de RET methode, gecombineerd met het 4G schema, didactische technieken en (wetenschappelijke) methoden uit de neuropsychologie.
Mirjam begeleidt al een aantal jaren studenten bij hun scriptie en heeft zichzelf gespecialiseerd in studeren en het schrijven van een scriptie met faalangst / perfectionisme, ADD, ADHD, uitstelgedrag van je scriptie, motivatieproblemen, (social media) verslaving, concentratieproblemen, studiedruk, dyslexie en andere psychische problemen. Tevens begeleidt ze hsp en hoogbegaafde studenten. Mirjam maakt gebruik van diverse methoden en technieken en werkt samen met andere scriptiecoaches die een uitgebreide training hebben gevolgd in het begeleiden studenten met faalangst. Daarnaast is zij momenteel bezig met het opzetten van een interactieve online training faalangst speciaal voor studenten.
Heb jij last van faalangst of perfectionisme en wil jij graag je studie en/ of scriptie tot een goed einde brengen?
Topscriptie heeft al ruim 6.000 studenten geholpen!
Een intakegesprek is altijd geheel vrijblijvend, we geven je graag meer persoonlijke informatie en een advies op maat, zodat je vooraf een goed beeld hebt bij wat we voor jou kunnen betekenen.
1. Maak een planning met kleine & duidelijke leerdoelen. Door te werken in kleine stapjes, maak je het voor jezelf overzichtelijk en werk je steeds naar een nieuw doel toe. Focus jezelf niet teveel op het einddoel (het afronden van je scriptie), maar focus op tussentijdse leerdoelen. Het blijkt namelijk dat doelen die dichtbij zijn (kleine doelen) beter werken dan grote doelen die nog heel ver weg zijn. Met een leerdoel wil je jezelf ontwikkelen, in tegenstelling tot een prestatiedoel waarin je wil laten zien wat je kunt. Zo kun je jezelf als leerdoel stellen om jezelf verder te ontwikkelen in het uitvoeren van kwantitatief onderzoek, waarna je daarover meer gaat lezen en stukken op gaat schrijven. Belangrijk is hierbij dat je jezelf ontwikkelt en daarbij hoort dus ook het maken van fouten, want dat is een leerproces. Een prestatiedoel is het afronden van je scriptie, wat minder effectief is omdat je jezelf minder snel toestaat om te falen en je pas trots kunt zijn zodra de hele scriptie af is (en niet tussentijds). Voornamelijk bij de start van een scriptie is dit zeer belangrijk.
