Studie- en scriptietips > 1. De start van je scriptie

Conceptueel model

Scriptietips Alle onderwerpen

Studietips algemeen

4. Afronding scriptie

Veel onderwijsinstellingen vragen je om een conceptueel model op te stellen. Voor veel studenten is dit een nieuw en vaak abstract en theoretisch begrip. Dat hoeft echter niet zo te zijn! Een conceptueel model biedt een schematisch en overzichtelijk beeld van de concepten en variabelen uit jouw onderzoek, evenals de relaties daartussen. Dit maakt de verbanden direct duidelijk voor de lezer.

Deze blog is speciaal bedoeld voor studenten die een conceptueel model moeten ontwikkelen voor hun academisch onderzoek aan de universiteit. Studeer jij aan het hbo? De eisen voor een conceptueel model kunnen variëren, maar we kunnen je zeker helpen tijdens een begeleidingssessie.

Je kunt je conceptueel model baseren op de verwachtingen (hypotheses) die je hebt voor je onderzoek, voornamelijk gebaseerd op de theorie. Het is daarom verstandig om pas aan je model te beginnen wanneer je de theorie van je scriptie grotendeels hebt geschreven.

In dit artikel bespreken we de drie belangrijkste soorten verbanden: directe relaties, moderatie en mediatie.

Directe relaties

Hieronder hebben we een (simpel) conceptueel model als voorbeeld opgesteld van een scriptiestudent psychologie die onderzoek doet naar het ontstaan van een trauma (de afhankelijke variabele). Het verschil tussen een onafhankelijke en afhankelijke variabele kun je makkelijk onthouden door te onthouden dat de O (van Onafhankelijke variabele) staat voor ‘oorzaak’: individuele kenmerken voorspellen een trauma (de afhankelijke variabele is het gevolg). Uit de literatuur blijkt dat er bepaalde persoonskenmerken zijn die een trauma kunnen voorspellen. We nemen deze individuele persoonskenmerken, de ernst van het trauma en de omgeving op als onafhankelijke variabelen voor het voorspellen van een trauma (afhankelijke variabele).

Bovenstaand voorbeeld van een conceptueel model geeft directie relaties aan, maar het is ook mogelijk dat je te maken hebt met indirecte relaties. Hierbij kunnen we mediatie en moderatie onderscheiden.

Topscriptie heeft al ruim 6.000 studenten geholpen!

Laat ons je helpen bij je studie of het afstuderen. Ontdek wat we voor je kunnen doen.

4.8

Hoe ziet een conceptueel model met moderatie eruit?

Bij moderatie is er sprake van een moderator: een variabele die de relatie tussen twee andere variabelen verandert, zoals hieronder weergegeven. Je onderzoekt dan een interactie-effect. Hieronder is geslacht opgenomen als modererende variabele. Wil je alvast weten hoe de SPSS analyses bij moderatie/ mediatie gaan? Volg dan ons SPSS stappenplan voor moderatie en mediatie.

Hoe ziet een conceptueel model met mediatie eruit?

Bij mediatie is er sprake van een mediator: de samenhang tussen een onafhankelijke variabele en een afhankelijke variabele wordt gemedieerd door een mediator.

Je kunt bijvoorbeeld onderzoeken of het rookgedrag van je ouders (onafhankelijke variabele) en het eigen rookgedrag (afhankelijke variabele) wordt gemedieerd door je houding over roken (mediator).

Figuur 2. Conceptueel model (mediatie)

Veelgemaakte fouten bij het maken van een conceptueel model

Als scriptiebegeleider zie ik dat veel studenten moeite hebben met het conceptueel model en fouten maken. Zo beginnen veel studenten met het model zonder een stevige theoretische basis. Zorg ervoor dat je goed onderbouwt welke concepten je gebruikt en waar ze vandaan komen; anders kan je model vaag en onbetrouwbaar overkomen.

Een andere veelvoorkomende fout is het kiezen van te veel of te weinig variabelen. Te veel variabelen maken je model complex en moeilijk te begrijpen, terwijl te weinig variabelen de diepgang van je onderzoek kan beperken. Probeer een balans te vinden!

Daarnaast is het cruciaal om de relaties tussen de concepten correct weer te geven. Onjuiste of onduidelijke relaties kunnen verwarring scheppen over hoe de concepten met elkaar in verband staan.

Houd ook rekening met de consistentie in je terminologie. Als je in je model verschillende definities of termen gebruikt dan in de rest van je scriptie, kan dat verwarrend zijn. Vraag feedback van je begeleider of medestudenten. Vaak heb je niet alle inzichten zelf; een frisse blik kan waardevolle verbeterpunten opleveren.

Vergeet niet om belangrijke elementen zoals moderatie en mediatie op te nemen. Deze aspecten zijn essentieel voor een volledig begrip van de relaties in je onderzoek. Tot slot, zorg ervoor dat je model aansluit bij je onderzoeksvragen.

Door deze valkuilen te vermijden, geef je je conceptueel model een stevige basis en maak je het een krachtig hulpmiddel in je scriptie.

Dien jij een conceptueel model te maken? Vind je het lastig en kom je er niet helemaal uit? Onze professionele scriptiebegeleiders helpen je graag bij het opstellen van het conceptueel model!

Topscriptie heeft al ruim 6.000 studenten geholpen!

Laat ons je helpen bij je studie of het afstuderen. Ontdek wat we voor je kunnen doen.

4.8

Lees verder

Structuur

Alles over

1. De start van je scriptie

Alle onderwerpen in

Scriptietips

Conceptueel model

Directe relaties

Topscriptie heeft al ruim 6.000 studenten geholpen!

Winnaar beste scriptiebureau van Nederland

Winnaar beste scriptiebureau van Nederland

Hoe ziet een conceptueel model met moderatie eruit?

Hoe ziet een conceptueel model met mediatie eruit?

Veelgemaakte fouten bij het maken van een conceptueel model

Topscriptie heeft al ruim 6.000 studenten geholpen!

Winnaar beste scriptiebureau van Nederland

Winnaar beste scriptiebureau van Nederland

Lees verder

Alles over

Professionele hulp bij je studie en scriptie